Dyrektywy unijne podstawą zmian w Kodeksie pracy

Integracja europejska to współdziałanie wielopłaszczyznowe. Poszczególne procesy legislacyjne, pozwalające na coraz ściślejszą współpracę państw wspólnoty, powoli wchodzą w życie – by powołać do życia uniwersalne standardy postępowania. Obecnie w polskim prawie dokonują się ważne modyfikacje prawa pracy, które wprowadzą nowe rozwiązania dotyczące urlopów, zawiązywania umów na okres próbny i innych kwestii ważnych zarówno dla pracodawców, jak i pracowników.

Nowe przepisy prawa pracy już są na horyzoncie

W 2023 działy HR nie będą miały czasu na nudę. Zmienia się nie tylko płaca minimalna, zasady naliczania podstawy do zasiłku chorobowego i ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, lecz także zasady wyliczania składek dla ZUS na ubezpieczenia rentowe i emerytalne.

Oscylując wokół tematu dni wolnych od pracy, trudno byłoby pominąć nowe wytyczne prawodawcy w dziedzinie urlopów rodzicielskich. Dyrektywa unijna work-life balance, która jest podstawą pojawienia się nowych przepisów prawa pracy z 01.02.2023 r., oznacza wydłużenie urlopu rodzicielskiego z 32 do 41 tygodni zarówno u matek, jak i ojców nowo narodzonych dzieci. Na pozytywne zmiany mogą liczyć także rodzice adopcyjni, którzy przysposobili dziecko lub dzieci do 14 roku życia. 

Dokładne ustalenie zasad prawa pracy on-line 

Pandemia koronawirusa uświadomiła całemu światu, że praca on-line lub tryb hybrydowy mogą doskonale sprawdzać się w przypadku niektórych zawodów. Nowe przepisy regulujące pracę zdalną to coś, na co czekali zarówno pracodawcy, jak i ich podwładni. 

Praca z ustalonego z przełożonym miejsca będzie musiała odbywać się na ściśle ustalonych zasadach wedle wewnętrznego regulaminu firmy, bazującego na świeżej ustawie. Na wniosek pracownika – o ile specyfika konkretnej pracy nie kłóci się z trybem zdalnym – pracodawca będzie musiał umożliwić pracę on-line kobietom w ciąży, rodzicom dzieci do lat 4 oraz osobom opiekującym się osobą niepełnosprawną. Wobec innych pracowników o takiej zgodzie będzie mógł zadecydować samodzielnie. 

6 kwietnia 2023 pojawią się również regulacje dotyczące wyposażenia miejsca pracy zdalnej przez pracodawcę, rozliczenia zużycia przez pracownika sprzętu elektronicznego i energii oraz wskazania dotyczące 24 dni pracy online w wymiarze rocznym, przysługujących każdemu pracownikowi – o ile umożliwia to specyfika jego miejsca pracy.

Ochrona sygnalistów pod znakiem zapytania?

Powyżej wymienione zmiany w Kodeksie prawa pracy to tylko jedne z wielu modyfikacji przepisów, które czekają na wprowadzenie w życie. Aby jako przedsiębiorca kompleksowo przygotować się do funkcjonowania w nowych realiach, warto będzie skorzystać z porady specjalisty. Radca lub adwokat prawa pracy to odpowiednie osoby, które są w stanie przetłumaczyć praktyczny wymiar nowych zasad na język legalnej praktyki zatrudnienia. 

Szczególnym zainteresowaniem cieszą się obecnie zapytania na temat ochrony sygnalistów w zakładach pracy. Kim oni dokładnie są? Sygnaliści to osoby, które dokonały zgłoszenia naruszeń różnych nieprawidłowości w obrębie działań firmy. Ich działanie ma na celu poprawę funkcjonowania organizacji i nie może być powiązane z osobistymi powodami. Sygnaliści mogą zgłosić wątpliwości w obrębie m.in. ochrony prywatności i danych osobowych, zamówień publicznych, ochrony konsumentów czy ochrony środowiska. Zgodnie z dyrektywą Parlamentu UE 2019/1937, firmy powinny zapewnić ochronę sygnalistom, aby zapobiecich krzywdzie za zgłoszone nieprawidłowości. 

Ustawa o zgłaszaniu naruszeń prawa co prawda nie doczekała się jeszcze pełnego brzmienia w dzienniku ustaw, ale już wzbudza kontrowersje między innymi swoimi wytycznymi co do stosowania przepisów RODO. Brak ostatecznej formy ustawy sprawia, że wiele przedsiębiorstw wciąż nie wprowadziło systemu Compliance. Posiadasz własne przedsiębiorstwo lub znajdujesz się na wysokim, decyzyjnym stanowisku? Poświęć 5 minut na anonimową ankietę, która pomoże w ustaleniu, na jakim etapie aktualnie znajdują się przedsiębiorcy we wprowadzaniu regulacji związanych z sygnalistami: https://jdp-law.pl/badanie-zgodnosci-z-ustawa-o-ochronie-sygnalistow-ankieta-jdp/.

W lutym 2023 Unia Europejska wezwała państwa, które nie wdrożyły dyrektywy unijnej o ochronie sygnalistów do przyspieszenia działań nad wprowadzeniem jej w życie. Możemy się zatem spodziewać, że lada miesiąc pojawią się kolejne zmiany w prawie pracy, na które trzeba będzie zareagować pogłębioną wiedzą oraz ekspresowo przyswoić je w praktyce.

Dyrektywa 2019/1152 – wiedza i pewność związane z zatrudnieniem

Nadal nie wyczerpaliśmy katalogu nowości, który niesie ze sobą rozpoczynający się rok! Dyrektywa w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej z 2019, implementowana w 2023 roku, ma zakotwiczyć w polskim prawie nienaruszalne przepisy dotyczące okresów próbnych, kompleksowej informacji na temat warunków pracy – w tym między innymi określenia miejsca pracy przez pracodawcę oraz poszerzonej informacji o dotyczących go szkoleniach. W prawodawstwie pojawią się także minimalne warunki zatrudnienia wspólne dla wszystkich pracowników na terenie Unii Europejskiej – a to nadal tylko część zmian! 

Podsumowując: wszyscy musimy się przygotować na ustawowy roller coaster, pozostać czujni, otwarci i jak najczęściej korzystać z porad wykwalifikowanych specjalistów, bo w nich cała nadzieja!